Teravih izlenimleri

Ramazan rota düzeltmesidir demiştik. Düzeltmenin ne derecede olduğunu görmek isteyen Ramazan'ın son günü teravihin olmadığı gece yatsı namazına gitsin. Ramazan öncesine dönüyor durum. Hani olmaz ya mübarek Ramazan bir şeyini unutup geri dönse ve bizi görse çok üzülürdü. Hoş geldin ya şehr-i Ramazan diye sevinçle karşılayışımızdan ve giderken hüzünle elveda deyişimizden herhalde şüpheye düşerdi.

Madem teravihe gitmedik çok uzatmayalım: Din, samimiyettir.
--------------------------------------------------------------------------------------

TERAVİH 9 - MAKRO'NUN ORDAKİ CAMİ
Buzlukta Ramazan'ın gönlünü incitecek tartışmalarımız var. Ramazan gelmeyedursun bunları buzluktan çıkarıp ısıtıyor ve tartışmaya başlıyoruz. Ev sahibinin misafir varken yaptığı tartışmalar misafiri incitir. Onlar kendisi yüzünden tartışıyorlar zanneder. Daha dikkatli olalım.

9. teravihte Makro'nun ordaki camideydim. Yaa işte adres tarif ederken camileri referans aldığımız günlerden camilerin adresini tarif ederken AVM'leri referans aldığımız günlere geldik. Ben bu camiyi hep Makro'nun ordaki cami diye bildim. Çünkü onu hep Makro'ya gittiğimde gördüm. Meğer bu caminin adı Tekstil Camii imiş. Gittiğim camilerin tabelalarını görmeye çalışıyorum. Buna bi baktım ben şok, ben iptal. Çünkü ben Tekstil Camii ismini hatimli teravih kılınan camiler listesinde görmüştüm. Bu cami olduğunu bilsem burada karar kılar mıydım bilmiyorum.

Camiye girdim oturdum ama nefsim eğilip fısıldadı. Abi 8 rekat kılar çıkarsın... Dedim sen şeytanın yedeği falan mısın? Yok abi dedi ben senin iyiliğini düşündüğümden... Dedim tamam bu yanıtınla kuşkum ortadan kalktı. Neyse bu sustu tabi. Neticede 2. hatimli teravih namazımızı kılmış olduk ama namazda aklıma bi icat geldi. Hocanın okuduğu ayetlerin meallerinin alt yazı gibi geçtiği seccade ya da cami halısı. Olur mu dersiniz?
--------------------------------------------------------------------------------------

TERAVİH 10 - YİNE Mİ EV?
Vaktiyle teravihlerde cami cemaatinin yoğunluğundaki değişimi kafamda canlandırıp bir grafik hazırlamayı düşünmüş sonra unutmuştum. Fotoğraftaki grafiği görünce vay be dedim.

Cami, hayatımızdaki yerini bir türlü doğru ayarlayamadığımız bir mekân. Cami deyince aklımıza namaz geldiği müddetçe de bu yer doğru olmayacak. Başka bir şey cami. Camiler namaz kılınan yerler olmamalı. Namaz da kılınan yerler olmalı.

Cuma, bayram ve teravih namazlarında dolup taşan, sonra pek uğranmayan camilerin görünür yerlerine "Camimizde vakit namazları da kılınmaktadır." yazıları asmak iyi bir fikir olabilir. Ancak cami ile ilişkimiz namaz kılıp çıkmak olduğu müddetçe pek bir şey değişmeyecek. Dinlenme tesislerindeki en atıl yerlerin mescidler olması gibi camilerimiz de hayatımızın en atıl yerinde. Bu sorunu aşarsak ve camileri sık uğradığımız yerler haline getirirsek iş bitmeyecek. İslâm deyince aklımıza namaz, cami geldikçe ıskalamaya devam edeceğiz. İki namaz arası boşluk var ya! Hah orası boş kaldığı müddetçe direkleri dikeceğiz ama binayı yapamayacağız. Tıpkı Ramazan'ı da diğer mübarek 11 ay ile desteklememiz gerektiği gibi.

--------------------------------------------------------------------------------------

TERAVİH 11 - İMARET CAMİİ
Mübarek Ramazan'ın 10 günü gitti. Tıpkı hayat gibi tam alışmak üzereyken bitecek. Çocuklar hâlâ alışmadı tabii. Derslerde sürekli atıştırdıkları için yememek ve içmemek onlara büyüdüklerinde çok garip gelecek. Bazen yediklerinden bize de ikram ediyorlar. Bakıp 3 saniye gülümseyince "Aa oruç!" diyorlar. Canım çekmesin diye sıranın altında gizli gizli yiyen de yok değil.

11. teravih için İmaret Camiindeydim. İlk günkü teravih dışında camilerde çocuk göremez oldum. Cemaatin yaş ortalaması epey yüksek. Yaş ortalaması bana bir anımı hatırlattı. Üniversite yılları okuldan çıkmış eve dönüyorum. Caminin yanından geçerken ezan okundu. Camiye gireyim de şu cemaatin yaş ortalamasını düşüreyim dedim. Camideki tek genç bendim. Sağımda solumda 70'lik dedeler. Yaa işte siz ahir ömrünüzde kaçacak yeriniz olmayınca geliyorsunuz camiye bakın oysa ben gibi düşünceler uçuşuyor kafamda. Birazdan namaz bitecek ve dedeler beni takdir edecekler diye düşünüyorum. Selam verdik. Sağımdaki dede bana bakıyor. Biraz bakınca ben de ona baktım. Gayet ciddi bir şekilde ellerini dizlerine koyarak tahiyyatta ellerin parmakları dümdüz birleşik olur dedi. Parmak araları açılmamalıymış. Tamam dedim. Niyesini araştırmadım. O gün bugündür ellerimi hazıroldaki asker gibi sıkı ve düz tutmaya çalışırım.

Camiler, dedeler. Çocuklar nerdeler?
--------------------------------------------------------------------------------------

TERAVİH 12 - ZENBİLLİ ALİ EFENDİ CAMİİ
Bizi felaha kavuşturacak tüm yollar işgal ve iğfal edilmiş durumda. Özellikle de rağbet edilenler. İyi ya da kötü Ramazan'a millet olarak bi rağbetimiz var. Bu nedenle onu bağlamından koparmak için özel çalışmalar var. Özellikle belediyelerin Ramazan eğlenceleri, Ramazan kredileri, oruç dayağı haberleri, yemek programları vs. Tüm bunlardan kaçabilirseniz bi nebze Ramazan'dan lezzet alabiliyorsunuz.

12. teravih için yola çıktım. Hatimli teravih kılınan İmam-ı Azam Camiinin yanından usulca u dönüşü yaptım çünkü ara sokakta bir cami gözüme çarpmıştı. Girerken minarenin üzerindeki tabelasına baktım. Zenbilli Ali Efendi camiine gelmişim. Dışarda epey çocuk vardı. Selam vererek yanlarından geçtim. İçlerinden en büyüğü "Aleyküm selam abicim." diyerek selamımı aldı. Amca demeyişi dolayısıyla ayrıca sevindim. İçeri girdiğimde de çocuklar olduğunu gördüm. Demek ki mahalle aralarındaki camilerde çocuklar hâlâ camilere geliyor. Kendileriyle alakalı tartışmalardan bîhaber. Çocuklar camiye gelsin mi? Onlara kızan amcaları linç edelim mi? Bu kadar serbestlik de fazla mı? 

Çocuklar istediğiniz gibi değil, yetiştirdiğiniz gibi olurlar şeklinde bir söz var. Sorun zaten istediğimiz gibi yetiştirememek. Bazen veliler çocuklarını şikayet ediyor. Hocam, hiç kitap okumuyor! İçimden çok normal diyorum çünkü muhtemelen anne baba olarak siz de okumuyorsunuzdur. Söyleyecek olsak mazeret hazır: Ama canım iş güç, zaman yok, yorgunluk falan. Sanki çocukluk çok kolay bir meslekmiş gibi. Vaktiniz olsa da bir gün çocuğunuzla çocuk olup o ne yaparsa yapsanız da dünyanın kaç bucak olduğunu anlasanız. 

Çocuklar gördüklerini taklit eden bir fıtrata sahipse anne babalar olarak bizlere de örnek olmak düşüyor. Çocuklarımızı uygun yaşa geldiklerinde camiye getirelim. Ama kısa süren namazlardan başlayalım. Onların sıkılma süreleri daha kısa. Getirmeden önce namaz, cami hakkında konuşalım. Camiden çıkınca camideki davranışlarıyla alakalı takdirimizi ve uyarılarımızı yapalım. Kuralsız olmaz. Her yerin kendine özgü kuralları olabileceğini hissettirelim. Ha bir de çocukları takdir ederken sadece mideleri değil kalpleri ve zihinleri olduğunu da göz ardı etmeyelim.

Safları sık ve düzgün tutalım aramıza şeytan girmesin, saf çocuklarımızla aramızı sık tutalım ki şeytan onlarla da aramıza girmesin.
--------------------------------------------------------------------------------------

TERAVİH 13 - MÜMİNE HATUN CAMİİ
İnsan bi aşık olunca bi de Ramazan'da yemeden içmeden kesiliyor diye bi söz var mıydı bilmiyorum. Yoksa da demiş olduk. Keşke sadece yemeyi içmeyi değil, kalp kırmayı, kötü söz söylemeyi, kaba davranışları, sui zanları, asık suratlılığı, merhametsizliği de bırakabilsek. Oruç o zaman oruç olacak. 

13. teravih için Karaman'ın uğramadığım köşelerine arabamı süreyim dedim. İnşaatı henüz tamamlanmamış bir camide durdum. Bahçe duvarı yoktu. Camilerin bahçe duvarı olmalı mı onu da bilmiyorum. Kırmızı bir tabelayı zar zor okudum karanlıkta. Mümine Hatun Camii Yardım Derneği yazıyordu hatırladığım kadarıyla. Böyle yazıları zaman zaman sağda solda okuruz. Falan Camii yardımlarınızı bekler. Oturmuş bekleyen bir cami canlanır gözümde. Cuma hutbelerinin bazen can sıkan cümlelerindendir "Falan camii/Kur'an Kursu için namazdan sonra yardım toplanacaktır." cümlesi. Hocalar adına sıkılırım. Onlara söyletmemek lâzım. Hayır için kimseyi ayağına getirmemek, ayağına gidip vermek de lâzım. Bu düşüncelerle camiye girenlere uyup camiye girdim. Bana kalsa giriş yerini bulamazdım. Çünkü inşaat henüz bitmemiş. Kapı falan seçilmiyordu karanlıktan. Muhtemelen caminin üst katı bitmemiş alt katta karmakarışık bir yerde kıldık namazı.

Namaz bitti. Çıkarken şadırvanın üzerindeki yazıda hayırseverin birinin adı yazıyordu. Caminin daha çok işi var: Mümine Hatun Camii yardımlarınızı bekler.
--------------------------------------------------------------------------------------

TERAVİH 14 - ATTARİYE CAMİİ
Oruçluyken gün içerisinde çektiğim sıkıntının çoğunun sahurda yediğim fazlalıklar olduğu öğrenmiş bulunuyorum. Ne diyordu İbrahim Tenekeci: Ölüm, biriktirdiklerinin altında kalmak olmalı. Sahuru hafifletince oruç da hafifliyor.

14. teravih için yoğun (!) istek üzerine ve çekine çekine Attariye Camii'ne gittim. Caminin çevresinde alışveriş merkezlerine has bir izdiham vardı. Giriş de öyle. Deyim yerindeyse insanlar akın akın camiye geliyorlardı. Burayı minik bir cami sanıyordum. Epey büyükmüş. İçerde de AVM'lere has bir hava vardı. İnsanlar kârlı bir alışveriş için gelmiş gibiydiler. İlk gün mahalle camimizde kıldığım teravihten sonra ilk kez cami bu kadar doluydu. Sebebi belliydi. 22:02'de başladığımız teravihi 22:20'de bitirmiştik. Teravihleri hep 4+4+4+4+4 taktiğiyle kılmaya alıştığımdan 10+10 taktiği garip geldi. Namaz bitip çıktığımızda saatler 23:30'a gelmemişti. 40 dakikada olup bitmişti her şey. Kazandığım bu 5-10 dakikayı evde atom çarpıştırarak değerlendirdim.
--------------------------------------------------------------------------------------

TERAVİH 15 - EV İYİDİR
Kimsenin davulla sahura kalktığı yok aslında ama davulcu geleneği devam ediyor. Neden? Çünkü gelenek. Mani söyledikleri de yok. Bi maniniz yoksa davulcu olmayın kardeşim! Hani gelenek? Manisiz olur mu?

Gelenek demişken "Atalarımızı böyle yapar bulduk." (Şuara 74) diyenler gibi Allah'ın emri mi değil mi diye sorgulamadan din adına yaptığımız o kadar şey var ki. Geleneğin dinin önüne geçtiği hatta dini boğduğu alanlardan biri de Ramazan ve oruç. İftarı yapan soluğu Aktekke'de alıyor. Aktekke dediysek camisi değil meydan. Ramazan eğlencesi, Ramazan konseri, Ramazan gezmesi derken gecelerini heba ediyorlar. Hadi gecenizi heba ediyorsunuz bari çitlek kabuklarınızı yere atmayın :) Hadi camiye teravihe gitmiyorsunuz bari evde oturun benim gibi. Gene bana ev güzellemesi yaptıracaklar zorla :)

Neyse.

Sizi başı boş bırakacağımızı mı sandınız? (Kıyamet 36) diyen, bizi günlük, haftalık ve yıllık olarak, vakit namazları, Cuma namazı, Ramazan ayı ile başı boş bırakmayan, bizi bize bırakmayan Allah'a şükürler olsun.
--------------------------------------------------------------------------------------

TERAVİH 16 - KODABEYLER CAMİİ
Ramazan 15, yolun yarısı eder. Cahit Sıtkı gibi kim bilir neresindeyiz ömrün? 

16. teravih için yola çıktım. Ezan vakti ne kadar uzakta ise o kadar uzak bir cami hedefliyorum ve her defasında başka bir bölge seçiyorum. Camiye giderken her adımda sevap var denir. Bunun araç versiyonunda tekerlek dönüş sayısı olması lâzım. Ulu hocalarımız umarım bi güncelleme yapmışlardır bu konuda. İşin bir de akaryakıt fiyatları avantajı var. Dünyanın en pahalı benzini demek, en sevap namazı/teravihi demek de olabilir. 

Derken bir camide durdum. Tabelasına baktım. Kodabeyler Camii yazıyordu. Hatimli camiler listesindeki Hacıbeyler olmasın bu, yok yok değildir. Koda? Hacı demek mi düşünceleriyle girdim içeri. Camileri güzel yapan şeylerden biri de içerisinin boş olması. Boşluktan kastım eşya yokluğu. Alabildiğine halı... 37 yaşında olmasam içerde koşarım. Evler öyle değil. Geniş evler satın alıp eşya ile dolduruyoruz. Eşyalardan oturacak yer kalmıyor. Sonra daha geniş bir ev istiyor eşyalar. Evet biz değil eşyalar öyle istiyor.

O geniş düzlükte bir saf cemaatle teravihimizi kıldık. Koşturamadan çıktım camiden. İşte çocuklar burada gerekli. Onlar koşacak biz koşmuş sayacağız kendimizi.
--------------------------------------------------------------------------------------

TERAVİH 17 - EV AMA Bİ SOR NEDEN?

Yanlış bildiğimiz bazı şeyler var. 

1) Oruç tutmanın fakirleri anlamakla ilgisi yok. Çünkü oruç fakirlere de farz. Belki bu orucun yan etkilerinden biridir. Asıl amaç değil.

2) Teravihin, iftarda yediklerimizi eritmekle hiç alakası yok. Çünkü ilk teravihte oruç tutmuyor, son oruçta teravih kılmıyoruz.

3) Oruç tutanlar oruç tutmayanlardan saygı beklememeli. Çünkü saygı, beklenen değil hak edilen bir şeydir. Bana saygı duy, kadar saçma bir cümle daha aklıma gelmiyor. (Belki oruçtandır. İkindi vakti yazıyorum.) Asıl oruç tutanlar, oruç tutmayanları anlayışla karşılamalı, mümkün olduğunca onlara hüsn-ü zan beslemeli, oruçla mükellef olup da tutmayanlar için dua etmeli. Oruç tutmayanlar kendi aralarında oruçlulara saygı ve hoşgörü göstermeyi konuşabilirler. 

4) Bir hocanın bazı konularda katılmadığımız düşünceleri olabilir. Bu, onu listeden tamamen silmemizi gerektirmez. Misal bu Ramazan iftar saatlerinde Ayet Okuyan bi hocayı takip ediyorum. Neymiş hadisleri inkâr ediyormuş. Hep "ayet" diyormuş. Kur'an'ı anlamaktan bu kadar uzak olduğumuz bir dönemde o hocaya kızmak yerine onu dinliyor ve Kur'an hakkında bir şeyler öğreniyorum. Onun programı bitince hadis ve sünnetle alakalı bir şeyler de öğrenmem hususunda elimi bağlayan mı var? Yok. 

5) Orucu uykuya tutturan sevabı rüyasında görür!? Hayır hayır. Belki ilk okuduğumda komik geldi ben de paylaştım bu cümleyi ama öyle olduğunu sanmıyorum. Namaz ve diğer yükümlülükleri aksatmıyorsa, kerahet vakitlerine dikkat ediyorsa bir insan neden uyumasın bu uzun oruç günlerinde. Oldu olacak sahurda bir tas bal yeyip su içmeden oruca niyet etsin ve öğle sıcağında da dışarda beklesin! Müslümanız mazoşist değil.

6) Müslümanlar bu kadar parçalanmışken İslâm Birliği hayaldir! Tabi ki hayır. Müslümanların bu halde oluşu İslam Birliğini hayal değil zaruret yapar.
***
Teravih 18 ve sonrası yok. Ama bunu şey gibi düşünün: Maya takviminde 21 Aralık 2012'den sonrasının olmaması.